شپش تناسلی چیست؛ علت، علائم و داروی شپش ناحیه تناسلی

شپش تناسلی نوعی انگل کوچک است که در ناحیه موی تناسلی زندگی می‌کند و می‌تواند باعث خارش، التهاب و ناراحتی پوستی شود. این انگل از طریق تماس مستقیم به‌ ویژه در روابط جنسی منتقل می‌شود و در صورت عدم درمان، به سرعت گسترش پیدا می‌کند. شناسایی علائم اولیه مانند خارش شدید، قرمزی و وجود نقاط ریز در موهای ناحیه تناسلی برای پیشگیری و درمان اهمیت دارد. استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک و رعایت اصول بهداشتی در درمان شپش ناحیه تناسلی زنان و همچنین مردان نقش اساسی ایفا می‌کند. در ادامه مقاله به طور کامل به بررسی علائم، روش‌ های درمان و راه‌ های پیشگیری از شپش تناسلی پرداخته می‌شود.

شپش تناسلی چیست؟

شپش دستگاه تناسلی نوعی انگل کوچک است که در میان موهای ناحیه تناسلی زندگی می‌کند و از خون انسان تغذیه می‌کند. وجود شپش دستگاه تناسلی معمولاً با علائمی مانند خارش شدید، قرمزی و التهاب پوست همراه است و انتقال آن بیشتر از طریق تماس مستقیم به‌ویژه در روابط جنسی رخ می‌دهد.

علت شپش تناسلی

علت اصلی شپش تناسلی، وجود انگل‌ های کوچک روی موهای ناحیه تناسلی است که از خون انسان تغذیه می‌کنند. این شپش معمولاً از طریق تماس مستقیم، به ویژه روابط جنسی، منتقل می‌شود و در صورت رعایت نکردن بهداشت، به سرعت گسترش پیدا می‌کند.

علائم شپش ناحیه تناسلی

علائم شپش تناسلی معمولاً پس از چند روز از ابتلا ظاهر می‌شوند و شامل نشانه‌های زیر هستند:

• قرمزی و التهاب پوست به دلیل خاراندن مداوم ایجاد می‌شود.
• خارش شدید در ناحیه تناسلی که بیشتر در شب احساس می‌شود.
• تخم شپش تناسلی به رنگ سفید یا زرد چسبیده به ریشه موهای ناحیه تناسلی است.
• وجود لکه‌ های آبی یا خاکستری کوچک روی پوست ناشی از گزش شپش تناسلی دیده می‌شود.
• در برخی موارد، زخم‌ های سطحی و عفونت ثانویه بر اثر خاراندن بیش از حد به وجود می‌آید.
• احساس سوزش یا ناراحتی واژن هنگام تماس با لباس یا شستشو می‌تواند از علائم شپش ناحیه تناسلی زنان باشد.

انواع شپش ناحیه تناسلی

شپش ناحیه تناسلی (شپش عانه) فقط شامل یک نوع شپش به نام "پدیکولوس پبلیس" می‌شود. این نوع شپش مختص به ناحیه تناسلی بوده و معمولاً در این منطقه، زیر بغل یا ریش مشاهده می‌شود. بنابراین، به طور کلی شپش تناسلی به "پدیکولوس پبلیس" تعلق دارد و هیچ گونه دیگر برای شپش تناسلی وجود ندارد.

مراحل رشد یا زندگی شپش تناسلی

1. شپش بالغ: شپش‌های بالغ که معمولاً به اندازه 1-2 میلی‌متر هستند و در ناحیه تناسلی و اطراف آن زندگی می‌کنند.
2. پوره‌ (شپش نابالغ): مرحله‌ی نابالغ شپش که هنوز به بلوغ نرسیده و نمی‌تواند تخم‌گذاری کند.
3. تخم یا رشک شپش: تخم‌هایی که توسط شپش‌های بالغ در نواحی موهای ناحیه تناسلی قرار می‌گیرند و پس از مدتی تبدیل به پوره می‌شوند.

این سه نوع، مراحل زندگی شپش تناسلی را تشکیل می‌دهند و شناسایی دقیق آن‌ها در درمان و پیشگیری اهمیت دارد.

شپش تناسلی چه شکلی است؟

شپش تناسلی حشره‌ای کوچک و پهن است که رنگ آن خاکستری مایل به قهوه‌ای بوده و اندازه‌ای حدود 12 میلی‌ متر دارد. شکل شپش تناسلی شبیه خرچنگ است و پاهای کوتاه و مقاومی دارد که برای چسبیدن به موهای ناحیه تناسلی مناسب‌اند.

از کجا بفهمیم شپش تناسلی داریم؟

برای تشخیص شپش دستگاه تناسلی می‌توان به علائم و نشانه‌های زیر توجه کرد:

• التهاب یا قرمزی پوست: گاهی پوست ناحیه تناسلی دچار قرمزی، تحریک یا ضایعات کوچک می‌شود.
• احساس حرکت روی پوست یا موها: برخی افراد ممکن است حس کنند چیزی روی پوست یا موهایشان حرکت می‌کند.
• خارش شدید ناحیه تناسلی: خارش معمولاً شب‌ ها شدیدتر است و یکی از شایع‌ ترین علائم در شپش ناحیه تناسلی زنان است.
• معاینه موهای ناحیه تناسلی و بیضه‌ ها: بررسی دقیق موهای شرمگاهی، کیسه بیضه و کشاله ران برای مشاهده شپش ناحیه تناسلی مردان.
• مشاهده شپش یا تخم‌ ها: شکل شپش تناسلی را میتوان روی موها مشاهده کرد. شپش‌ ها کوچک، پهن و خاکستری مایل به قهوه‌ای هستند و تخم‌ شپش تناسلی به موها چسبیده‌اند.

تفاوت اصلی شپش تناسلی با شپش سر

روش های درمان شپش تناسلی

روش‌ های درمان شپش ناحیه تناسلی معمولاً شامل ترکیبی از درمان دارویی و رعایت بهداشت فردی است:

• بررسی و درمان شریک جنسی: برای جلوگیری از انتقال دوباره، شریک جنسی فرد آلوده نیز باید بررسی و در صورت نیاز درمان شود.
• اصلاح یا کوتاه کردن موهای ناحیه تناسلی: کوتاه کردن موها به کاهش جمعیت شپش‌ها کمک می‌کند و اثربخشی داروها را افزایش می‌دهد.
• اجتناب از تماس مستقیم: جلوگیری از تماس جنسی یا نزدیک با فرد آلوده تا زمان تکمیل درمان شپش ناحیه تناسلی زنان و پاک شدن کامل شپش‌ ها.
• شستشوی لباس و ملحفه‌ ها: لباس‌ ها، ملحفه‌ ها و حوله‌ ها را با آب گرم شسته و در دستگاه خشک‌ کن با حرارت بالا خشک کنید تا شپش‌ ها و تخم‌ های باقی‌ مانده از بین بروند.
• داروهای شپش ناحیه تناسلی: استفاده از داروی شپش ناحیه تناسلی مانند کرم‌ ها یا لوسیون‌ های مخصوص ضد شپش مانند پرمترین (Permethrin) یا لیندان (Lindane) روی ناحیه تناسلی و موها طبق دستور پزشک.

درمان خانگی شپش ناحیه تناسلی

روش‌ های درمان خانگی برای شپش ناحیه تناسلی می‌توانند به کاهش جمعیت شپش‌ ها کمک کنند؛ اما جایگزین داروهای تجویزی پزشک نیستند. این موارد عبارتند از:

• اجتناب از تماس نزدیک: تا زمان تکمیل درمان، از تماس جنسی یا نزدیک با فرد آلوده خودداری کنید.
• استفاده از روغن‌ ها: برخی افراد از روغن‌ های طبیعی مانند روغن درخت چای یا روغن نارگیل برای کاهش حرکت شپش‌ ها استفاده می‌کنند.
• شستشوی دقیق لباس و ملحفه‌ ها: شستن لباس‌ها، ملحفه و حوله با آب داغ و خشک کردن در حرارت بالا برای از بین بردن شپش تناسلی و تخم‌ ها.
• کوتاه کردن موهای ناحیه تناسلی: کوتاه کردن موها می‌تواند شپش‌ ناحیه تناسلی مردان و همچنین زنان را کاهش دهد و اثربخشی درمان را افزایش دهد.

به نقل از سایت دکترتو: رابطه جنسی از راه‌ های اصلی انتقال شپش واژن است. افراد آلوده به شپش عانه، در طول رابطه جنسی می‌ توانند آن را به فرد دیگر انتقال دهند.

پیشگیری از شپش تناسلی

برای پیشگیری از شپش ناحیه تناسلی زنان و نیز مردان می‌توان اقدامات زیر را رعایت کرد:

• اجتناب از تماس مستقیم: تماس جنسی یا نزدیک با افراد مبتلا به شپش تناسلی می‌تواند عامل اصلی انتقال باشد.
• عدم به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی: لباس، حوله و سایر وسایل شخصی نباید بین افراد به اشتراک گذاشته شود.
• رعایت بهداشت فردی: شستشوی منظم ناحیه تناسلی و تعویض لباس زیر روزانه احتمال ابتلا به شپش‌ ها را کاهش می‌دهد.
• بررسی و درمان شریک جنسی: برای جلوگیری از انتقال دوباره، شریک جنسی نیز باید بررسی و در صورت نیاز درمان شود.
• کوتاه کردن موهای ناحیه تناسلی (اختیاری): کوتاه کردن موها می‌تواند محیط زندگی شپش‌ ها را کاهش دهد و احتمال ابتلا به شپش ناحیه تناسلی مردان کم شود.

پرسش‌های متداول در مورد شپش تناسلی

1. جای نیش شپش تناسلی چگونه است؟

جای نیش شپش تناسلی به صورت نقاط کوچک قرمز و خارش‌ دار روی ناحیه تناسلی و کشاله ران ظاهر می‌شود و ممکن است کمی ملتهب یا تحریک شده باشد.

2. شپش ناحیه تناسلی از چیست؟

شپش ناحیه تناسلی از حشره‌ای کوچک به نام شپش عانه‌ای (Pthirus pubis) ایجاد می‌شود که روی موهای ناحیه تناسلی زندگی کرده و از خون انسان تغذیه می‌کند.

3. داروی موثر برای درمان شپش تناسلی چیست؟

برای درمان این بیماری، استفاده از داروی شپش تناسلی مانند کرم یا لوسیون پرمترین (Permethrin 1٪) یا لیندان (Lindane) طبق دستور پزشک موثر است.

4. آیا شپش تناسلی مخصوص ناحیه تناسلی مردان است؟

خیر، شپش ناحیه تناسلی مردان محدود به مردان نیست و می‌تواند زنان را نیز درگیر کند؛ زیرا این شپش‌ ها روی موهای ضخیم ناحیه تناسلی زندگی می‌کنند و عامل خارش و تحریک پوست هستند.

5. چگونه شپش ناحیه تناسلی را از بین ببریم؟

برای از بین بردن شپش تناسلی ابتدا لباس و ملحفه‌ ها را با آب داغ بشویید و موهای ناحیه تناسلی را کوتاه کنید تا جمعیت شپش‌ ها کاهش یابد. سپس برای درمان قطعی از داروی شپش ناحیه تناسلی مانند کرم‌ ها یا لوسیون‌ های مخصوص طبق دستور پزشک استفاده کنید.

6. بهترین روش درمان شپش ناحیه تناسلی زنان چیست؟

بهترین روش برای درمان شپش ناحیه تناسلی زنان استفاده از داروهای موضعی مخصوص مانند کرم یا لوسیون پرمترین (Permethrin 1٪) طبق دستور پزشک همراه با شستشوی دقیق لباس و ملحفه‌ ها و کوتاه کردن موهای ناحیه تناسلی برای افزایش اثربخشی درمان است.

نتیجه گیری؛ عوارض درمان نشدن شپش تناسلی

شپش تناسلی در صورت درمان نشدن می‌تواند باعث خارش شدید، التهاب و تحریک مداوم پوست شود. این وضعیت ممکن است منجر به ایجاد زخم‌ های کوچک و عفونت‌ های ثانویه گردد. همچنین ادامه‌ دار بودن عفونت می‌تواند روابط جنسی را مختل کرده و کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد. بنابراین شناسایی سریع علائم و اقدام به درمان شپش ناحیه تناسلی زنان و مردان اهمیت بالایی دارد.