علت هم اندازه نبودن و عدم تقارن بیضه ها چیست؟

نه تنها داشتن یک بیضه بزرگ‌تر از دیگری طبیعی است، بلکه داشتن بیضه‌ای که کمی پایین‌تر آویزان است نیز معمول است. با این حال، بیضه‌های نامتقارن که به‌طور ناگهانی ایجاد می‌شوند و با درد و علائم دیگر همراه هستند، دلیلی برای مراجعه به متخصص اورولوژی می‌باشد.

علت هم اندازه نبودن بیضه‌ها

برخی شرایط رایج وجود دارد که می تواند باعث ایجاد توده، درد یا تورم بیضه ها شود. این شرایط معمولاً جدی یا تهدید کننده زندگی نیستند، اما باید توسط یک پزشک بررسی شوند.

آزمایش‌های مختلفی وجود دارد که متخصصان می‌توانند از آن‌ها برای کشف علت ایجاد مشکل در بیضه استفاده کنند. شرایط احتمالی که متخصص اورولوژی به دنبال آن خواهد بود عبارتند از:

• هیدروسل: در این حالت به دلیل تجمع مایع، پوست کیسه‌ای زیر آلت تناسلی (کیسه بیضه) ورم می کند. هیدروسل در نوزادان شایع است و معمولاً بدون درمان از بین می رود. در اواخر عمر، اگر التهاب یا آسیب وجود داشته باشد، می تواند ایجاد شود.
• واریکوسل: در این بیماری ورید انتقال خون از بیضه بزرگتر می شود. واریکوسل زمانی اتفاق می‌افتد که خون در سیاهرگ‌ها جمع می‌شود و آن‌طور که باید در گردش نیست.
• اورکیت: این بیماری التهاب بیضه است که معمولاً در اثر عفونت ایجاد می شود.
• اپیدیدیمیت: این بیماری التهاب لوله پیچ خورده کوچک پشت هر بیضه است که اسپرم را جمع آوری و ذخیره می کند (اپیدیدیم). عفونت معمولا باعث این حالت می شود.
• فتق مغبنی: این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که بخشی از روده از طریق عضلات کشاله ران فشار می آورد و به داخل کیسه بیضه بیرون می‌زند.
• ضربه به بیضه: این اتفاق می تواند در حین ورزش های تماسی یا پس از ضربه به کشاله ران رخ دهد. آسیب های بیضه می تواند منجر به تورم، درد، کبودی و خون در ادرار شود.
• سرطان بیضه: این نوع سرطان به طور معمول در سنین 15 تا 45 سالگی رخ می دهد. سرطان بیضه می تواند باعث سنگینی کیسه بیضه همراه با توده بدون درد، تورم نامتقارن و هیدروسل شود.
• پیچ خوردگی بیضه: این یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که در اثر پیچ خوردن طناب اسپرماتیک، دسته‌ای از اعصاب، مجاری و عروق خونی که بیضه‌ها را به حفره شکمی متصل می‌کند، ایجاد می‌شود.

اندازه طبیعی بیضه

• ظاهر و احساس بیضه‌ها می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما بیضه‌های طبیعی معمولاً ویژگی‌های خاصی دارند.
• بیضه های بالغ تقریباً 5 تا 7 سانتی‌متر طول و 2.5 سانتی‌متر عرض دارند.
• بیضه ها می توانند از نظر اندازه متفاوت باشند، اما معمولاً شکل یکسان یا مشابه دارند.
• هر بیضه مانند یک تخمک سفت و صاف است.
• اگر بیضه ها ضربه بخورند یا جسم سختی با آن‌ها برخورد کند، درد در بیضه ها احساس می‌شود، اما نباید هنگام لمس یا معاینه بیضه ها احساس شود.
• بیضه نامتقارن غیر معمول نیست و معمولا مشکلی ایجاد نمی کند. در برخی موارد، اندازه‌های بیضه‌ها متفاوت است، زیرا رشد بیضه راست جنین قبل از بیضه چپ به پایان می‌رسد.
• عدم تقارن بیضه در دوران بلوغ نیز امکان پذیر است، زمانی که یک بیضه ممکن است کمی سریعتر از بیضه دیگر رشد کند. بیضه کوچکتر ممکن است زودتر رشد کرده و اندازه بیضه ها در پایان بلوغ نزدیکتر می شود. اما در برخی موارد، بیضه ها تا بزرگسالی در اندازه های مختلف باقی می مانند.
• در انتهای دیگر طیف پیری، بیضه ها با افزایش سن تمایل به کاهش اندازه دارند (آتروفی). با این حال، مشابه روشی که ممکن است یک بیضه در دوران بلوغ کمی سریعتر از بیضه دیگر رشد کند، این امکان وجود دارد که یک بیضه (یک طرفه) در سنین بالاتر کمی سریعتر از بیضه دیگر کوچک شود.

آیا شل شدن بیضه نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟

اکثر مردان متوجه می شوند که کیسه بیضه آنها، کیسه ای از پوست است که بیضه ها را نگه می دارد و با افزایش سن شروع به افتادگی می کند. این فرآیند ممکن است از همان سال های نوجوانی شما شروع شود.

افتادگی بیضه ها بخشی طبیعی از پیری است و لزوما نشان نمی دهد که مشکلی در کیسه بیضه یا بیضه شما وجود دارد. با این حال، اگر کیسه بیضه شما متورم یا بد شکل به نظر می رسد، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید. اینها ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای باشد که نیاز به درمان دارد.

تشخیص علت عدم تقارن بیضه ها

در صورت داشتن هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:

• درد
• تورم
• سرخی
• ترشح از آلت تناسلی
• حالت تهوع یا استفراغ
• مشکل در ادرار کردن
• درد در سایر قسمت های بدن، مانند کمر یا پایین شکم
• بزرگ شدن یا حساس شدن سینه

پزشک شما برای مشاهده هرگونه رشد، توده یا سایر ناهنجاری ها از کیسه بیضه و بیضه های شما معاینه فیزیکی انجام می دهد. اگر پزشک شما مشکوک به سرطان بیضه باشد، از شما در مورد سابقه پزشکی شما نیز سوال می کند تا ببیند آیا خانواده شما سابقه سرطان بیضه را دارند یا خیر.

سایر آزمایشات ممکن برای تشخیص عبارتند از:

• آزمایش ادرار: پزشک انجام آزمایش ادرار را برای بررسی عفونت یا شرایط کلیه تجویز می‌کند.
• آزمایش خون: آزمایش خون برای بررسی نشانگرهای تومور که ممکن است نشان دهنده سرطان باشد، انجام می‌شود.
• سونوگرافی: پزشک از یک مبدل و ژل اولتراسوند برای مشاهده داخل بیضه ها بر روی صفحه نمایش اولتراسوند استفاده می کند. این به آنها اجازه می دهد تا جریان خون یا رشد در بیضه شما را بررسی کنند که می تواند پیچ خوردگی یا سرطان را شناسایی کند.
• سی تی اسکن: پزشک شما از دستگاهی برای گرفتن چندین تصویر از بیضه ها استفاده می کند تا ناهنجاری ها را بررسی کند.

خودآزمایی بیضه

خودآزمایی بیضه روشی برای بررسی وجود توده، درد یا سایر تغییرات غیرعادی در بیضه‌ها است. خودآزمایی معمولاً به عنوان یک ابزار پیشگیرانه برای سرطان بیضه استفاده می شود.

برای انجام خودآزمایی بیضه:

• دوش بگیرید یا حمام کنید تا مطمئن شوید که کیسه بیضه شما آرام و گرم است.
• اگر به شما کمک می کند که کیسه بیضه خود را بهتر ببینید، جلوی آینه بایستید.
• از انگشتان و شست‌های هر دو دست خود استفاده کنید تا به آرامی بیضه خود را بچرخانید و وجود توده یا هر ناحیه دردناکی را بررسی کنید.
• امتداد زیر و پشت کیسه بیضه را لمس کرده تا اپیدیدیم را پیدا کنید (باید شبیه یک بسته لوله‌ای محکم به هم پیچیده شده باشد).
• این کار را روی بیضه دیگر تکرار کنید.
• جالب است بدانید که انجمن انکولوژیست‌های بالینی آمریکا، خودآزمایی ماهانه بیضه را در سنین 15 تا 55 سال توصیه می‌کند تا هرگونه تغییری را که می‌تواند تشخیص زودهنگام سرطان بیضه را امکان‌پذیر کند، شناسایی کند.

درمان نامتقارن بودن بیضه ها

اغلب اوقات، درمان لازم نیست. اما اگر علائم دیگری را تجربه می کنید یا یک بیماری زمینه ای جدی دارید، حتما برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

برنامه های درمانی معمول برای شرایط رایج تشخیص داده شده، به شرح زیر است:

• اپیدیدیمیت:

اگر کلامیدیا دارید، پزشک آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آزیترومایسین یا داکسی‌سایکلین تجویز می‌کند. پزشک ممکن است برای تسکین تورم و عفونت، چرک را تخلیه کند.

• اورکیت:

اگر اورکیت ناشی از یک بیماری مقاربتی باشد، پزشک شما احتمالا سفتریاکسون و آزیترومایسین را برای مبارزه با عفونت تجویز می کند. برای تسکین درد و تورم می توانید از ایبوپروفن و کیسه آبسرد استفاده کنید.

• پیچ خوردگی بیضه:

پزشک شما ممکن است بتواند بیضه را فشار دهد تا آن را باز کند. به این حالت دتورشن دستی می گویند. جراحی معمولا برای جلوگیری از تکرار پیچ خوردگی ضروری است. هر چه مدت بیشتری بعد از پیچ خوردگی برای درمان صبر کنید، احتمال اینکه بیضه باید برداشته شود بیشتر می شود.

• سرطان بیضه:

اگر بیضه شما حاوی سلول های سرطانی باشد، پزشک ممکن است با جراحی آن را خارج کند. سپس، بیضه را می توان برای تعیین نوع سرطان مورد آزمایش قرار داد. آزمایش خون می تواند تعیین کند که آیا سرطان به خارج از بیضه گسترش یافته است یا خیر. پرتودرمانی و شیمی درمانی طولانی مدت می تواند به تخریب سلول های سرطانی و جلوگیری از بازگشت آنها کمک کند.

آیا عدم تقارن بیضه ها خطرناک است؟

داشتن یک بیضه بزرگتر از دیگری لزوما به معنای وجود مشکل نیست. با این حال، اگر شما این علائم و نشانه ها را دارید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.

علائم احتمالی نگران‌کننده سلامت بیضه عبارتند از:

• تغییرات در اندازه بیضه
• تغییر در شکل بیضه
• درد، حساسیت یا تورم
• توده یا رشد روی بیضه، با یا بدون درد
• انقباض ناگهانی (کشیدن به سمت بدن) یک بیضه اما نه بیضه دیگر

آیا شل شدن بیضه ها باعث درد می شود؟

طبیعتا در بعضی از موارد شل شدن بیضه ها به صورت طبیعی رخ می دهد و اندازه «عادی» وجود ندارد. معمولا شل بودن بیضه مشکل ساز نیست مگر اینکه روی کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد. به گفته متخصص اورولوژی، شل بودن بیش از حد باعث می شود برای پیدا کردن لباس، خوابیدن یا حتی دستشویی رفتن دچار مشکل شوید.

شل بودن بیش از اندازه، در نهایت منجر به درد خواهد شد، اما گاهی شل بودن بیضه ها علت پزشکی دارد. فتق کشاله ران که با بیرون زدن بافت از عضله شکم رخ می دهد، باعث شل شدن بیضه می شود، کیست هم همینطور است. اگر اوضاع و ظاهر امر مرتب نیست، به پزشک مراجعه کنید.

عوارض هم اندازه نبودن بیضه ها

• با درمان به موقع، اکثر شرایط هیچ عارضه ای ایجاد نمی کنند.
• اما اگر جریان خون برای مدت طولانی به بیضه شما قطع شود، ممکن است بیضه برداشته شود. در این موارد، ممکن است تعداد اسپرم کم یا ناباروری داشته باشید.
• برخی از درمان های سرطان مانند شیمی درمانی نیز ممکن است باعث ناباروری شوند.