سنگ شکنی کلیه چگونه است؟

زمانی که مواد موجود در ادرار به ویژه مواد معدنی به خوبی تجزیه نشوند و تبدیل به کریستال شده و وارد کلیه شوند، به اصطلاح گفته می‌شود فرد دچار سنگ کلیه شده است. سنگ‌های موجود در کلیه ابعاد مختلفی دارند و ممکن است کوچک، متوسط و یا بزرگ باشند. اگر اندازه سنگ‌ها کوچک باشند احتمال دفع آنها از طریق ادرار و به صورت طبیعی زیاد است؛ اما در برخی موارد اندازه سنگ‌ها بزرگ است و یا دارای سطوح ناهمواری هستند که سبب ایجاد زخم در دیواره‌های کلیه می‌شوند. در چنین حالتی فرد ممکن است دچار خونریزی ادراری و یا درد بسیار شدید شود و سنگ‌ها به صورت طبیعی دفع نشوند. زمانی که شرایط این چنینی برای فرد پیش می‌آید راه حل پیشنهادی از جانب پزشک متخصص، انجام عمل جراحی و یا به اصطلاح همان سنگ شکنی کلیه است. سنگ شکنی کلیه یک روش پزشکی برای از بین بردن سنگ‌های کلیه می‌باشد. سنگ شکنی خود انواع مختلفی داشته و با استفاده از دستگاه های مختلف قابل انجام است که انتخاب نوع دستگاه به وضعیت بیمار بستگی دارد.

انواع سنگ شکنی کلیه

اگر سنگ کلیه شما بزرگ باشد (با قطر حدود 6 تا 7 میلی‌متر)، ممکن است نیاز به درمان سنگ کلیه با استفاده از روش‌هایی مانند سنگ‌ شکنی وجود داشته باشد.

1) سنگ شکن کلیه ESWL

سنگ شکن کلیه ESWL با امواج صوتی سنگ را خرد نموده و آن را به قطعات ریز قابل دفع از کلیه تبدیل می کند که معمولاً برای سنگ کلیه و فوقانی حالب استفاده می شود. در صورت تشخیص پزشک به استفاده از درمان های غیر دارویی، این روش شایع ترین نوع درمان غیر دارویی است.

2) سنگ شکن کلیه و حالب با اندوسکوپ از طریق مجرا

در روش سنگ شکن کلیه با اندوسکوپی از طریق مجرا یک دستگاه باریک مخصوص وارد مثانه می شود و سپس مکان سنگ داخل حالب (در موارد استفاده از دستگاه غیر منعطف) و یا کلیه (در موارد استفاده از دستگاه فلکسیبل) را پیدا می کنند که به این کار یوتروسکوپی یا نفروسکوپی رتروگید می گویند. در این نوع سنگ شکن، برای خرد کردن سنگ از طریق دستگاه اندوسکوپ، چکش پنوماتیک یا اشعه لیزر هلیوم استفاده می شود. در این روش سنگ ها به قطعات بسیار کوچکتر تبدیل می شود تا بتواند از طریق مجاری ادراری دفع شود.

3)نفرولیتوتومی پوستی (PCNL)

در این روش از طریق یک برش کوچک در پشت بیمار به کلیه دسترسی پیدا می کنند. سپس با دستگاه نفروسکوپ وارد کلیه شده و محل سنگ را پیدا می کنند. بقیه ابزارها از طریق نفروسکوپ وارد می شود. در این روش جراح سنگ را دیده و با چکش پنوماتیک می شکند و سپس خرده سنگ ها را از طریق همان مسیر از بدن خارج می کند. این روش اغلب نیاز به بیهوشی عمومی دارد و لذا بیمار در این روش به مدت 2 تا 3 روز در بیمارستان بستری می شود.

اقدامات لازم قبل از انجام سنگ شکن کلیه

• توصیه می شود، یک شب قبل از انجام عمل سنگ کلیه یک شیشه روغن کرچک یا 4عدد قرص بیزاکودیل به همراه 4 عدد قرص دایمتیکون مصرف شود.
• بیمار باید از ساعت 12شب به بعد ناشتا باشد.
• از روز قبل باید از مصرف حبوبات و غذاهای نفخ آور پرهیز شود.
• باید مصرف آسپرین و داروهای بیماری قلبی از چند روز قبل قطع شود.

مراقبت های بعد از سنگ شکنی کلیه

اقدامات و مراقبت‌های لازم پس از درمان سنگ کلیه با روش سنگ‌ شکنی شامل موارد زیر می‌باشد:

• بعد از عمل باید تا 3 ساعت از مصرف مایعات خودداری کنید.
• بعد از عمل امکان دارد دردی متوسط داشته باشید که با مسکن رفع خواهد شد.
• ادراربعد از عمل معمولاً خونی خواهد بود، که بعد از مدتی از بین می‌رود.در صورت استمرار آن حتماً با پزشک مشورت کنید.
• حتماً پس از جراحی سنگ کلیه مصرف مایعات را افزایش دهید.
• بعد از عمل حتما دوره های مصرف آنتی بیوتیک خود را کامل کنید.
• انجام فعالیت های جنسی بعد از عمل جراحی سنگ کلیه بلامانع است.
• تماس کامل با آب مانند شنا کردن و حمام در وان پر از آب تا زمان بهبود کامل زخم که ممکن است 2-3 هفته به طول بیانجامد جایز نیست.

کاندیدای نامناسب سنگ شکنی کلیه

• سنگ شکن گزینه مناسبی برای سنگ‌‌‌‌های بیش ازدو تا دو نیم سانتیمتر( در پل تحتانی کلیه بیش از یک سانتیمتر) نیست.
• همچنین افراد چاق و یا بیماران با ناهنجاری‌‌‌‌های سیستم ادراری گزینه مناسبی برای سنگ شکن نمی‌باشند.
• به دلیل اثر سوء سنگ شکن برون اندامی بر سیستم شنوایی جنین، انجام آن در خانم باردار ممنوع است.
• همچنین انجام سنگ شکن برون اندامی در بیماران با اختلالات انعقادی، انوریسم بزرگ شکمی و عفونت منتشر سیستم ادراری ممنوع است

عوارض احتمالی سنگ شکنی کلیه

سنگ شکنی با دستگاه در بیشتر موارد بی خطر است؛ ولی موارد زیر ممکن است اتفاق بیافتد:

1. درد و خونریزی: که گاهی نیاز به بستری شدن و تزریق خون دارد.
2. عفونت کلیه و مجاری ادراری
3. ایجاد انسداد در مسیر ادراری به وسیله سنگ های شکسته شده
4. باقی ماندن قسمتی از سنگ در بدن و نیاز به انجام سایر اقدامات درمانی
5. ایجاد زخم در معده یا روده کوچک (بسیار نادر)
6. وقوع مشکلاتی در عملکرد کلیه، پس از انجام سنگ شکنی

هزینه سنگ شکنی کلیه

هزینه سنگ شکن با لیزر و سایر روش‌های درمان سنگ کلیه، بسته به عوامل مختلفی تعیین می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین عوامل مؤثر بر هزینه این روش‌های درمانی اشاره می‌کنیم:

• نوع روش انتخاب برای خرد کردن سنگ کلیه
• مهارت و تخصص پزشک
• هزینه های جانبی گرفتن آزمایش سونوگرافی و سایر خدمات ارائه شده برای بیمار
• نوع بیمه
• هزینه تجهیزات مورد استفاده در اتاق عمل
• تعداد روزهای بستری در بیمارستان

• جراحی باز چه زمانی در درمان سنگهای ادراری کاربرد دارد ؟
  تاریخ انتشار : 1389-02-04تاریخ بروز رسانی : 1403-04-24


• سنگ اگزالات کلسیم شایع ترین نوع سنگ دستگاه ادراری
  تاریخ انتشار : 1388-07-26تاریخ بروز رسانی : 1403-04-24


• علل و علائم شایع سنگ کلیه
  تاریخ انتشار : 1397-08-13تاریخ بروز رسانی : 1404-04-08


• کاربرد و مزایای سنگ شکنی برون اندامی با امواج شوک (ESWL)
  تاریخ انتشار : 1402-08-12تاریخ بروز رسانی : 1404-04-08


• سنگ کلیه (Kidney stones) چیست؟
  تاریخ انتشار : 1398-08-09تاریخ بروز رسانی : 1404-04-08