عمل جراحی باز پروستات چگونه و برای چه افرادی انجام می شود؟

پروستات یک غده کوچک و مهم در قسمت پایینی مثانه می باشد که نقش مهمی در سیستم ادراری و تناسلی مردان دارد. تولید بخشی از مایع منی، تغذیه و محافظت از اسپرم‌ها در مجرای ادراری و همچنین جلوگیری از ورود ادرار از منفذ مثانه در زمان انزال، از مهم‌ ترین وظایف این غده هستند. ممکن است آقایان در سنین مختلف (معمولاً از سن 30 تا 55 سالگی) با توجه دلایلی مانند اضافه‌وزن، بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت نوع 2 و بیماری قلبی، سن و ژنتیک علائم ناراحتی پروستات را احساس کنند. بیماری های خفیف مربوط به پروستات معمولاً با استفاده از داروهای مخصوص قابل درمان هستند؛ اما برخی از بیماری های هایپرپلازی و سرطان پروستات نیاز به جراحی دارند. انتخاب روش درمانی مناسب آن، بستگی به نوع بیماری و شرایط شما دارد.

مزایای جراحی باز پروستات

• دسترسی بصری و عملی پزشک به پروستات
• برداشتن فوری بافت اضافی پروستات
• امکان تخلیه همزمان سنگ کوچک مثانه
• درمان موثر، ایمن و نرخ موفقیت بالا

چه زمانی باید عمل پروستات باز انجام شود؟

• خونریزی ادراری که علت آن بزرگی خوش خیم پروستات باشد.
• احتباس ادراری مقاوم. یعنی پس از یکبار احتباس ادراری و گذاشتن سوند و شروع درمان دارویی، زمانی که سوند بیمار را خارج می‌کنیم نتواند ادرار کند و سوند مجدداً برای بیمار گذاشته شود.
• عفونت‌های ادراری مکرر که علت آنها بزرگی خوش خیم پروستات باشد.
• ایجاد دیورتیکول (حفره‌های بزرگ درون دیواره مثانه) که علت آن بزرگی خوش خیم پروستات است و منجر به باقی ماندن ادرار در مثانه می‌گردد.
• ایجاد نارسایی کلیه به علت اثر فشاری پروستات بر مثانه و یا حالب‌ها.
• ایجاد سنگ مثانه که علت آن بزرگی خوش خیم پروستات باشد.
• علائم شدید و آزار دهنده مقاوم به درمان دارویی بطوریکه زندگی بیمار مختل شده باشد.

نحوه انجام عمل پروستات به روش باز

در این روش جراح پس از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی با ایجاد برشی در سطح پوست اقدام به خارج نمودن پروستات و بافت های اطراف آن می کند. در پروستاتکتومی باز دو روش اصلی جهت دسترسی به پروستات وجود دارد که عبارتند از:

• روش رتروپوبیک

در این روش جراح ابتدا با ایجاد یک برش در قسمت پایین شکم به پروستات راه پیدا می کند. سپس بعد از خارج كردن پروستات، برای كنترل خونریزی بعد از عمل معمولاً یك سوند از راه شكم بداخل مثانه قرار داده می شود.با اینکه در اکثر موارد تنها پروستات برداشته می شود. اما در کیس های ابتلا به سرطان پروستات و یا مشکوک به گسترش به بافت های اطراف پروستات برخی از گره های لنفاوی برای نمونه برداری برداشته می شود. در مقایسه با سایر انواع جراحی های پروستات، عمل جراحی رتروپوبیک پروستات ممکن است خطر آسیب عصبی کمتری داشته باشد.

• روش پرینه آل

در این روش جراح برشی را بین انتهای دستگاه گوارش (رکتوم یا مقعد) و کیسه بیضه ایجاد نموده و به این صورت اقدام به برداشت غده پروستات می کند. روش پرینه آل در مواردی پیشنهاد می شود که به دلیل وجود شرایط و بیماری های خاص، جراح قادر به انجام روش رتروپوبیک بر روی بیمار نمی باشد. همچنین در این وضعیت دیگر قادر به حذف غدد لنفاوی نخواهیم بود.

مدت زمان انجام عمل باز پروستات

برای انجام عمل جراحی باز پروستات حدود 60 تا 90 دقیقه طول می کشد.

اقدامات قبل از جراحی باز پروستات

مراقبت های قبل از جراحی به منظور کاهش خطر عوارض جراحی، بهبود بهبود عملکرد بدن در طول عمل و تسریع فرآیند بهبودی پس از جراحی انجام می شود. که شامل موارد زیر می باشد:

• قبل از جراحی، بیمار باید با پزشک خود ملاقات کند تا در مورد جزئیات عمل، رژیم غذایی قبل از جراحی، داروهایی که باید قبل از عمل قطع شوند یا مصرف شوند و سایر دستورالعمل های مربوط به مراقبت های قبل از جراحی مشورت کند.
• انجام برخی از آزمایشات معمول قبل از جراحی شامل آزمایش خون، آزمایش ادرار، آزمایش عملکرد کلیه و سایر آزمایشات تشخیصی که به منظور ارزیابی سلامتی بیمار و تشخیص هرگونه مشکل قبل از جراحی
• رژیم غذایی سالم و مناسب قبل از جراحی می تواند بهبود عملکرد بدن و تسریع فرآیند بهبودی پس از جراحی کمک کند. بیمار باید از مصرف مواد غذایی سنگین و چربی بالا، الکل و دخانیات خودداری کند و به جای آن، میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و منابع پروتئینی سالم مانند ماهی، مرغ و سویا را در رژیم غذایی خود در نظر بگیرد.
• در صورتی که بیمار داروهای خاصی مصرف می کند، پزشک معالج ممکن است توصیه کند که قبل از جراحی برخی از داروها را قطع کند.
• برخی تمرینات فیزیکی ساده مانند پیاده روی یا تمرینات تنفسی می توانند عملکرد بدن را بهبود بخشند و بهبود فرآیند بهبودی پس از جراحی کمک کنند.

مراقبتهای بعد از عمل باز پروستات

• مصرف به موقع داروهای تجویز شده توسط پزشک
• استحمام با نظر پزشک معالج و معمولا از روز دوم یا سوم قابل انجام است.
• تا یک هفته پس از جراحی از رانندگی کردن خودداری کنید.
• در حد امکان، از بالا رفتن از پله ها خودداری کنید.
• به مدت شش هفته پس از جراحی از انجام فعالیتهای شدید (دویدن، ورزش ، سوارکاری ، موتورسیکلت ، دوچرخه سواری و ...) خودداری کنید.
• از نشستن بیش از حد طولانی در یک وضعیت (بیش از 45 دقیقه) خودداری کنید.
• تا زمانی که سوند دارید؛ از غوطه ور شدن در آب به هر شکلی (استخر، وان و ...) خودداری کنید.
• ممکن است لازم به یک الی سه هفته زمان برای بازگشت به فعالیتهای شغلی خود نیاز داشته باشید که این زمان بسته به شرایط بهبودی شما، نوع شغلتان و صلاحدید پزشک تغییر می‌کند.
• برای تسکین درد خود کافی است ایبوپروفن یا استامینوفن با توجه به تجویز پزشک مصرف کنید.
• بلافاصله پس از جراحی ، شکم شما کمی نفخ خواهد کرد. بهتر است لباس آزاد و گشاد بپوشید.
• پس از جراحی با غذاهای رقیق و سبک و به میزان کم شروع کنید. همچنین از مصرف غذاهای نفاخ مانند، حبوبات پس از عمل خودداری کنید.
• پس از حمام نیاز است محل جراحی به آرامی با یک حوله تمیز خشک شود. مقدار کمی قرمزی در لبه های محل های برش و همچنین خروج مقداری مایع شفاف یا خونی از زخم طبیعی است.
• اکثر مردان پس از برداشتن سوند در کنترل ادرار مشکل دارند. برخی از مردان در یک هفته کنترل خود را به دست می آورند ، برخی دیگر ممکن است حتی شش ماه طول بکشد.
• توصیه می شود تا 2 ماه پس از عمل از برقراری رابطه جنسی خودداری نمایید.

مدت زمان بهبودی پس از جراحی باز پروستات

احتیاج به استراحت طولانی مدت بعد از جراحی پروستات نیست اما توصیه می‌شود فعالیت‌هایتان را برای 6-4هفته محدود کنید.

معایب جراحی باز پروستات

• خونریزی
• بی‌اختیاری ادرار
• عفونت مجاری ادراری
• باریک شدن مجرای ادرار یا گردن مثانه
• اختلال نعوظ (ناتوانی جنسی)
• تشکیل کیست‌های حاوی لنف (لنفوسل)

هزینه عمل جراحی باز پروستات

هزینه های جراحی باز پروستات با توجه به عواملی مانند نوع جراحی و تکنیک مورد استفاده، هزینه های بیمارستان و دستمزد جراح، مدت زمان بستری شدن در بیمارستان و ... متغییر می باشد و نمی توان قیمت کلی برای آن تعیین کرد.