درد مثانه؛ علت، علائم و درمان درد مثانه در زنان و مردان

درد مثانه یکی از مشکلات شایع در زنان و مردان است که می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. این درد معمولاً با علائمی مانند تکرر ادرار، سوزش و فشار همراه است و می‌تواند نشانه عفونت، التهاب یا بیماری‌های مزمن باشد. شناخت دقیق درد این ناحیه‌ به تشخیص درست و انتخاب درمان مناسب کمک می‌کند. آگاهی از تفاوت درد مثانه با درد رحم نیز اهمیت بالایی دارد؛ زیرا منبع درد و روش درمان ممکن است متفاوت باشد. در این مطلب به بررسی علل، روش‌های درمان و تفاوت درد مثانه با درد رحم پرداخته شده است.

درد مثانه چیست و در کدام قسمت بدن احساس می‌ شود؟

درد در مثانه به احساس ناراحتی، فشار یا سوزش در ناحیه پایین شکم و لگن گفته می‌شود که می‌تواند به صورت تیز، مبهم یا فشارنده باشد و گاهی با تکرر ادرار یا سوزش همراه است.

درد مثانه کدام قسمت بدن است؟

درد مثانه معمولاً در پایین شکم و ناحیه لگن، بالای استخوان عانه و پشت استخوان شرمگاهی احساس می‌شود و گاهی به قسمت کمر یا ناحیه پایین کمر هم منتشر می‌ شود.

درد مثانه نشانه چیست؟

درد مثانه معمولاً می‌تواند نشانه التهاب یا عفونت ادراری (UTI) باشد و همراه با سوزش یا تکرر ادرار مشاهده شود. گاهی سنگ در مثانه یا مجاری ادراری باعث ایجاد درد و فشار در ناحیه پایین شکم می‌شوند. التهاب ناشی از تحریک مثانه، مثلاً به دلیل مصرف مواد تحریک‌کننده یا برخی داروها، نیز می‌تواند عامل درد باشد.

علت درد مثانه در مردان چیست؟

درد مثانه در مردان می‌ تواند دلایل مختلفی داشته باشد که عبارتند از:

• انسداد مجاری ادراری: بزرگی پروستات یا انسداد دیگر مجاری می‌تواند جریان ادرار را محدود کرده و درد در مثانه ایجاد کند.
• سنگ مثانه یا کلیه: وجود سنگ در مثانه یا عبور سنگ از مجاری ادراری باعث درد شدید، تکرر ادرار و گاهی خون در ادرار می‌شود.
• اختلالات عصبی یا تحریک مثانه: مشکلات عصبی یا تحریک ناشی از برخی داروها، مصرف کافئین یا الکل می‌تواند باعث درد و فشار مثانه شود.
• التهاب پروستات (پروستاتیت): التهاب یا عفونت پروستات فشار و درد در مثانه و لگن ایجاد می‌کند و ممکن است با سوزش ادرار همراه باشد.
• عفونت مجاری ادراری (UTI): با وجود اینکه در مردان کمتر از زنان رخ می‌دهد، باکتری‌ها می‌توانند باعث التهاب مثانه و درد در ناحیه پایین شکم شوند.

علت درد مثانه زنان چیست؟

درد مثانه در زنان، دلایل متنوعی دارد که مهم‌ترین آنها به شرح موارد زیر است:

• سنگ مثانه : وجود سنگ در مثانه می‌تواند باعث درد، تکرر و خون در ادرار شود.
• بیماری های زنانه: عفونت‌های واژن، اندومتریوز یا مشکلات لگنی نیز می‌توانند به صورت درد مثانه احساس شوند.
• عفونت مجاری ادراری (UTI): شایع‌ترین علت درد مثانه در زنان است و با سوزش، تکرر و فوریت ادرار همراه است.
• اختلالات هورمونی یا تحریک ناشی از دارو: تغییرات هورمونی، مصرف برخی داروها یا محصولات تحریک‌کننده مثانه می‌توانند درد و حساسیت ایجاد کنند.
• سندروم مثانه دردناک (Interstitial Cystitis): التهاب مزمن مثانه که باعث درد پیوسته یا فشار در ناحیه پایین شکم می‌شود، بدون وجود عفونت باکتریایی.

علت درد مثانه و تکرر ادرار در زنان

درد مثانه و تکرر ادرار در زنان معمولاً نشانه مشکلات ادراری یا لگنی است و علل آن عبارتند از:

• سنگ مثانه: وجود سنگ در مثانه می‌تواند فشار، درد و تکرر ادرار ایجاد کند.
• مشکلات لگنی و زنانگی: عفونت واژن، اندومتریوز یا سایر مشکلات لگن نیز می‌توانند علائم مشابه ایجاد کنند.
• عفونت مجاری ادراری (UTI): شایع‌ترین علت است و باعث سوزش، درد ناحیه‌ی مثانه، تکرر و فوریت ادرار می‌شود.
• سندروم مثانه دردناک (Interstitial Cystitis): التهاب مزمن مثانه که با درد مداوم و تکرر ادرار بدون عفونت همراه است.
• اختلالات هورمونی و تحریک مثانه: تغییرات هورمونی، مصرف داروها یا محصولات تحریک‌کننده مثانه ممکن است باعث تکرر و درد شوند.

علت درد مثانه در دختر مجرد

درد مثانه در دختران مجرد، دلایل متعددی دارد و صرفاً به عفونت ادراری محدود نمی‌شود. برخی از شایع‌ترین دلایل عبارتند از:

• سنگ مثانه یا کلیه: وجود سنگ می‌تواند باعث درد، فشار و گاهی خون در ادرار شود.
• عفونت مجاری ادراری (UTI): شایع‌ترین علت درد مثانه است و با سوزش، تکرر و فوریت ادرار همراه می‌شود.
• علل لگنی غیر ادراری: گاهی مشکلاتی مثل اسپاسم عضلات لگن یا اختلالات گوارشی می‌تواند به صورت درد در مثانه احساس شود.
• تحریک ناشی از دارو یا مواد شیمیایی: مصرف برخی داروها، محصولات بهداشتی یا نوشیدنی‌های تحریک‌کننده مثانه می‌تواند درد ایجاد کند.
• سندروم مثانه دردناک (Interstitial Cystitis): التهاب مزمن مثانه که باعث درد مداوم یا فشار در ناحیه پایین شکم می‌شود، بدون وجود عفونت باکتریایی.

تفاوت درد مثانه و رحم چیست؟

برای تشخیص بهتر منبع درد در ناحیه پایین شکم، مهم است تفاوت‌های درد ناشی از مثانه و درد ناشی از رحم را بشناسیم. جدول زیر مقایسه‌ای از ویژگی های هر یک را نشان می‌دهد.

تشخیص دقیق محل و علت درد به شما کمک می‌کند درمان مناسب را سریع‌تر دریافت کرده و از بروز عوارض جلوگیری کنید.

درد مثانه بعد از ادرار نشانه چیست؟

درد مثانه بعد از ادرار معمولاً نشانه التهاب یا عفونت مجاری ادراری (UTI) است و ممکن است با سوزش و تکرر ادرار همراه باشد. گاهی سنگ در ناحیه‌ ی مثانه یا رسوبات ادراری باعث ایجاد درد پس از ادرار می‌ شوند. التهاب ناشی از تحریک مثانه، مثلاً به دلیل مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌ دار یا داروهای خاص، نیز می‌تواند عامل باشد.

درد مثانه در اوایل بارداری؛ طبیعی یا خطرناک؟

درد مثانه در اوایل بارداری گاهی طبیعی است و می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی، افزایش جریان خون در ناحیه لگن یا فشار رحم بر مثانه باشد. با این حال، اگر درد با سوزش، تکرر شدید، خون در ادرار یا تب همراه باشد، ممکن است نشانه عفونت مجاری ادراری یا مشکل دیگر باشد. عدم رسیدگی به عفونت می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد و نیاز به درمان فوری دارد. بنابراین در صورت تداوم یا شدت درد، حتماً باید توسط پزشک متخصص زنان و زایمان بررسی شود.

شرایط خطرناک که باعث درد مثانه می‌ شوند

برخی شرایط خطرناک می‌توانند باعث درد در ناحیه‌ی مثانه شوند و نیاز به پیگیری پزشکی فوری دارند که عبارتند از:

• سنگ مثانه یا کلیه: باعث درد شدید، خون در ادرار و انسداد جریان ادرار می‌شود.
• سندروم مثانه دردناک شدید: التهاب مزمن مثانه که باعث درد مداوم و کاهش کیفیت زندگی می‌شود.
• انسداد مجاری ادراری: ناشی از بزرگی پروستات، تومور یا تنگی مجاری که مانع خروج ادرار می‌شود.
• عفونت شدید مجاری ادراری (UTI): همراه با تب، لرز و خون در ادرار که می‌تواند به کلیه‌ها سرایت کند.
• مشکلات جدی زنانگی یا لگنی: اندومتریوز، تومور یا عفونت شدید رحم و تخمدان‌ها می‌تواند به شکل درد در مثانه احساس شود.
• التهاب یا عفونت پروستات (در مردان): درد در مثانه همراه با تب، سوزش و مشکلات ادراری نشان‌دهنده عفونت پروستات است.

درمان درد مثانه چگونه انجام می‌ شود؟

درمان درد مثانه بستگی به علت آن دارد و شامل روش‌های مختلفی می‌شود:

• سنگ مثانه یا کلیه: بسته به اندازه و محل سنگ، ممکن است درمان دارویی، شکستن سنگ با امواج (ESWL) یا جراحی مورد نیاز باشد تا انسداد و درد رفع شود.
• سندروم مثانه دردناک (Interstitial Cystitis): شامل داروهای ضد التهاب، آرام‌بخش عضلات مثانه، فیزیوتراپی لگن و تغییر رژیم غذایی برای کاهش تحریک و درد است.
• التهاب یا عفونت پروستات (در مردان): درمان معمولاً با آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد التهاب انجام می‌شود و رعایت مصرف مایعات و اجتناب از محرک‌ها به بهبود کمک می‌کند.
• عفونت مجاری ادراری (UTI): با مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی پزشک درمان می‌شود و نوشیدن آب فراوان به دفع باکتری‌ها کمک می‌کند. رعایت بهداشت فردی و تخلیه مرتب مثانه نیز ضروری است.
• دوری از محرک‌ها و تغییر سبک زندگی: کاهش مصرف کافئین، الکل و نوشیدنی‌های گازدار، همراه با رعایت بهداشت و تخلیه مرتب مثانه، می‌تواند شدت درد را کاهش دهد و از عود آن پیشگیری کند. این اقدامات جزء روش‌های غیر دارویی مهم برای مدیریت مثانه بیش فعال محسوب می‌شوند.

درمان خانگی درد مثانه هنگام ادرار

درمان خانگی درد مثانه هنگام ادرار می‌تواند شامل راهکارهای زیر باشد:

• نوشیدن آب کافی: افزایش مصرف مایعات به رقیق شدن ادرار و کاهش سوزش کمک می‌کند.
• گرم نگه داشتن ناحیه پایین شکم: استفاده از کیسه آب گرم می‌تواند درد و فشار مثانه را کاهش دهد.
• تخلیه کامل مثانه: هر بار که احساس نیاز به ادرار دارید، آن را به طور کامل تخلیه کنید تا فشار روی مثانه کاهش یابد.
• استفاده از مکمل‌های طبیعی: برخی افراد با نوشیدن آب کرنبری یا مصرف پروبیوتیک‌ها کاهش علائم را تجربه می‌ کنند.
• اجتناب از تحریک‌کننده‌ها: کاهش مصرف قهوه، چای پررنگ، نوشابه‌های گازدار و ادویه‌های تند که می‌توانند مثانه را تحریک کنند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

باید به پزشک مراجعه کنید اگر درد ناحیه‌ی مثانه با یکی از موارد زیر همراه باشد:

• تب یا لرز که از علائم عفونت مثانه است.
• خون در ادرار ظاهر می‌شود یا رنگ ادرار غیرطبیعی می‌شود.
• درد شدید و مداوم ادامه پیدا می‌کند و با روش‌های خانگی کاهش نمی‌یابد.
• مشکلات شدید در ادرار کردن رخ می‌دهد، مثل انسداد یا فوریت شدید ادرار.
• درد همراه با تهوع، استفراغ یا کم‌آبی بروز می‌کند که نیاز به بررسی فوری دارد.